JACOB VOORWERK, EEN KNIL SERGEANT



Zomaar een stukje uit het leven (begin jaren 1900) van een Sergeant van het KNIL genaamd Jacob Voorwerk.

Het is hier NIET de bedoeling, dat ik de complete genealogie van de heer Jacob Voorwerk uit de doeken zal doen, want daar is op het internet genoeg over te vinden. Ik beperk me hier slechts tot het hoognodige.

Maar deze sergeant Jacob Voorwerk speelde een klein rolletje in het leven van mijn oudoom te Magelang en daarom voor hem een apart stukje in de historie.


Jacob Voorwerk ( *1-4-1871) verloor op circa 4-jarige leeftijd zijn vader Pieter Voorwerk (1831-1875) en 4 jaar later hertrouwde zijn moeder Wipke van Kregten in 1879 met de heer Jacobus Frans Josef Zijlstra.(1840- ..)

Uit dit huwelijk van Pieter en Wipke werd dochter HARMANNA ZIJLSTRA geboren op 12 sept 1880.

Jacobus was eerder gehuwd geweest Hermanna (Harmanna) Maria van Kregten en kreeg uit dit huwelijk een dochter MARIA ELISABETH ZIJLSTRA.

De halfzuster zoals hierboven genoemd HARMANNA en de stiefzuster MARIA ELISABETH speelden in het najaar van het jaar een extra rol in het soldatenleven van deze sergeant Jacob Voorwerk.

Maar goed, de hier bedoelde sergeant was dus werkzaam in het KNIL en moest wel eens vaker het oorlogspad op met zijn medesoldaten en tijdens een van de veldtochten te Boeboenta Celebes om aldaar een oproerige lokale bende op te ruimen, werd sergeant Jacob licht gewond, zoals blijkt uit onderstaand krantenknipseltje.

Kortom circa 2 maanden later was de compagnie soldaten weer terug op het honk te Magelang, alwaar de kazerne c.q. militaire opleiding De Hoofdwacht was gelegerd.

Hieronder twee afbeeldingen van de Hoofdwacht te Magelang. Het zal me niet verbazen als de officier op de foto in het witte pakkie de bedoelde sergeant - en in 1910 inmiddels onder-luitenant geworden - Jacob Voorwerk is. De foto's zijn volgens het KITLV van 1910.

 

Aldus teruggekeerd te Magelang van de expeditie naar Celebes en bekomend van zijn verwondingen, zal de sergeant Jacob Voorwerk nagedacht hebben over zijn leventje. Per slot van rekening was hij al een jaar of 35 oud en liep toch regelmatig de kans dat hij uit hoofde van zijn loopbaan als militair, wel eens onverwacht het leven kon laten.

En gezeten op zijn achterterras van zijn onderofficiers woning te Magelang met waarschijnlijk een paitje (bittertje) in zijn hand en een sigaartje besloot hij om de volgende morgen naar het centrum van de stad Magelang te gaan en één en ander te regelen.

Foto onder: Het kampement van de onderofficieren van de Hoofdwacht te Magelang.

En inderdaad :de volgende dag in zijn mooi gesteven wit legeruniform toog hij naar het centrum van de stad en belde aan bij een kantoor vlak tegenover de sociëteit de Eendracht, alwaar een notaris C.P.A. Boelen zetelde. (Mijn oudoom dus.)

"Kom binnen en neem plaats en vertel wat ik voor u kan betekenen." was het welkomstwoord van de notaris.

En zo is het gekomen, dat ergens in aug 1906 te Magelang een sergeant Jacob Voorwerk van het KNIL zijn testament door de notaris liet opmaken, met daarin onder andere de volgende bepalingen:

  1. Eventuele voorgaande wilsbeschikkingen vervielen.
  2. 1/3 deel van zijn nalatenschap ging naar zijn halfzuster Hermanna Zijlstra, gehuwd met Gerrit Balt en wonende te Bosnië.
  3. 1/3 deel van zijn nalatenschap ging naar zijn stiefzuster Maria Zijlstra, gehuwd met Wijnand de Haan en wonende te Utrecht.
  4. 1/3 deel ging gezamenlijk naar de kinderen van zijn oom Harm Voorwerk,

zijnde:

  • Antje gehuwd met Imko Kimm en zij stichtten een zegenrijk gezin met 9 kinderen (waarvan echter helaas enkelen niet oud werden.)
  • Klaas Pieter ongehuwd
  • Martje gehuwd met de heer Koning (ietwat onleesbaar)
  • Anne gehuwd met de heer Hart (ietwat onleesbaar).

Sergeant Jacob Voorwerk had de volgende broers: Johan Willem (1872-1876) en Klaas (1874 - ??) Deze laatste zal ook wel vroeg overleden zijn, daar hij niet genoemd wordt in het testament.

Waarschijnlijk was Jacob niet gehuwd volgens mijn speurtochten, alhoewel ik wel de volgende noot moet bemerken: Op 31 okt 1918 overleed te Arnhem Elisabeth Maria Balt, volgens de pk gehuwd was met Jacob Voorwerk. Zij was een zuster van Gerrit Balt die met Jacob's halfzuster Hermanna Zijlstra was gehuwd en in Bosnie woonde. Of het dezelfde Jacob Voorwerk betreft is mij onbekend, aangezien ik er niet verder in ben wezen spitten.

 

Hieronder een deel van het testament:

Enkele details over de carriere van Jacob Voorwerk: (uit de kb.nl en de almanakken.)

  • In 1908 wordt hij voorgedragen als onder luitenant te Magelang.
  • In 1909 rang van onderluitenant te Magelang.
  • In 1913 standplaats Tjimahi als onderluitenant
  • In 1916 een jaar verlof naar Nederland.
  • In 1920 standplaats te Banjermasin als onderluitenant.
  • In RA 1921 verschijnt hij voor het laatst in de almanakken. Gaat hij terug naar Nederland met pensioen? Is hij overleden?

 Bron: www.imexbo.nl