Eigenaars en bewoners van het huis "De Salamander" in de Grotekerksbuurt (bij de Pelserbrug tegenover de Schuitenmakersstraat).

Alle bronnen bevinden zich in het Erfgoedcentrum DIEP (Stadsarchief Dordrecht), tenzij anders vermeld.

4 mei 1587: Henrick Vuijthouck verkoopt aan Aert Bastiaensz. een huis omtrent de Grote Kerk, staande tussen het huis van Siond Lus tafelhouder en dat van Adriaen Thonisz. uit Barendrecht. Waarborg: Cornelis Ariesz. zeilmaker. Koper is schuldig aan verkoper een somma van 1100 gl. Borg: Willem van Beaumont Fransz. (ORA Dordrecht inv. 739, f. 150v)

5 okt. 1588: Aert Bastiaensz. verkoopt aan Cornelis Waelen Cornelisz. bakker een huis bij de Grote Kerk aan de havenzijde, staande tussen het huis van Siond Lus, tafelhouder van de Bank van Lening, welk huis is genaamd "de Salamander" en het huis "de Witten Arent". (ORA Dordrecht inv. 740, f. 216)

1594 (verponding Dordrecht): Sijon Lus betaalt in de verponding 56 gl. 5 s. voor zijn huis in de Grotekerksbuurt Belenders: Trijntgen Philipsdr. [vermoedelijk identiek met Katharina van Beverwijk Philipsdr., die trouwde met Frans de Witt Kornelisz. en kinderloos overleed in 1608, 70 jaar oud. (M. Balen, Beschryvinge van de stad Dordrecht [Dordrecht 1677], deel II, p. )] en Cornelis Walen bakker. (Stadsarchief Dordrecht nr. 3, inv. 3965, f. 16v en 17)

Sijon Lus en Aelcken NN laten dopen NG Dordrecht 21 jan. 1580 Hertoch Matheus.

1600: Abraham Lus, als procuratie hebbende van Sion Lus, zijn vader, volgens procuratie gepasseerd op 20 sept. 1600 voor Gedeon Falet, secretaris en notaris te Amsterdam, verkoopt op 27 sept. 1600 voor 8500 gl. aan Cornelis Blocklandt en Elbert Pijetersz. Kan, kooplieden te Amsterdam, drie huizen, samen genaamd "den Salamander", staande naast elkaar omtrent de Grote Kerk tussen het huis van Laurens de Gelder en het huis van Joosken Philipsdr [vermoedelijk identiek met Josina van Beverwijk Philipsdr.].  Verkoper bekent hiervan betaald te zijn "den eersten penning metten lesten." (ORA Dordrecht inv. 745, f. 220v)

1601: Cornelis Blocklandt en Elbert Pietersz. Kan kavelen deze huizen, waarbij één ervan, "den Lastdraeger" genaamd, toevalt aan Blocklandt, die het in oktober van dat jaar verkoopt aan Gerrit van Davelaer en Assuerus van Blocklandt. Elbert Pietersz. Kan krijgt de overige twee huizen, die hij in 1604 verkoopt aan Arent Maertensz.

10 okt. 1601: comp. mr. Floris Zas van Weldam, als gemachtigde van Cornelis van Blocklandt, volgens procuratie voor Burgemeester en Raden van Amsterdam gepasseerd op 20 sept. 1601, transporteert aan Gerrit van Davelaer en Assuerus van Blocklandt, kooplieden te Amsterdam, een huis, staande omtrent de Grote Kerk tegenover de Schuitenmakersstraat, waar tegenwoordig "den Lastdraeger" uithangt, strekkende van 's herenstraat tot achter op de haven, "in vougen als den selven Cornelis van Blocklandt tselve huijs van Siond Lus gecocht ende met Elbert Pijetersz. Can gecavelt heeft. Comparant verklaart, dat de koopsom (waarvan in de akte niet wordt vermeld hoog die was) volledig is betaald. (ORA Dordrecht inv. 746, f. 68 e.v)

1604: op 3 juli 1604 verkoopt Elbert Pietersz. Caen, burger van Amsterdam, aan Arent Maertensz., secretaris van de Kamer van de Thesaurie te Dordrecht, voor 4200 gl., waarvan 1200 gl. contant en de rest te betalen in jaarlijkse termijnen van 600 gl., het huis genaamd "de Salemander", "hebbende vóór 2 gevels" en staande omtrent de Grote Kerk aan de zijde van de Voorstraatshaven tussen het huis van Laurens de Gelder makelaar en dat van Assuerus van Blocklandt. (ORA Dordrecht inv. 747, f. 117v).

Arent Maertensz., vanaf ca. 1606 ambachtsheer van Schobbelantsambacht (Zwijndrecht) en later ook van Oost-Barendrecht, wordt in de 1000e penning van Dordrecht over het jaar 1626 vermeld met een geschat vermogen van 325.000 gl. en was daarmee de rijkste inwoner van Dordrecht. (Zie deze website: pagina Bronnenpublicaties -> 1000e penning, folio 10v). Hij overleed in 1629 of 1630 en liet het huis na aan zijn tweede vrouw, Clementia van Beaumont. Uit zijn eerste huwelijk met Kristina van Dijk had Arent Maertensz. een dochter, Alida, zijn enig overlevend kind, die trouwde met Cornelis van Beveren. De erfgenamen van Cornelis van Beveren en Alida Arent Maertensdr. van Barendrecht verkopen het huis in 1650 aan Isaack van den Biesheuvel.

SA Dordrecht, archief 128, inv. 35, 3 juli 1604: "Wij Adriaen heeren Janssoon Ontfanger, Jacob van Dijemen heeren Corneliss. ende Willem van Lijesvelt Aertssoon Schepenen in Dordrecht Oirconden ende kennen dat voor ons quam Elbert Pijeterss. Caen borger tot Amsterdam. Ende bekende vercocht te hebben Arent Maertenss. Secretaris van de Camere vande thesaurie deser Stede Een geheel huijs ende erffve met allen sijnen toebehooren genaempt den Salemander hebbende voor twee gevels staende ende gelegen ontrent de Groote Kercke aende haven zijde binnen deser Stede tusschen Laurens de Gelder maeckelaers huijs aen d'een zijde ende den huijse van Assuerus van Blocklandt aen d'andere zijde met alsulcke vrijdommen ende servituijten van muijren ende anders als d'oude brijeven daer van zijnde, 't selve vermelden ende uijtwijsen ende volgens den scheijtbrijeff tusschen hem comparant ende Cornelis van Blocklandt gemaeckt in date den XIIe meij anno XVI c ende een, den voorsz. Arent Maertenss. overgelevert. Ende bekende daer van betaelt te sijn den eersten penninck mette laetsten. Belovende den huijse ende erffve met zijnen toebehooren voornt. te waeren ende te vrijen als een vrij goet van allen commer ende aentalen, nijet belast zijnde soo hij comparant verclaerde met renthen nochte met Lantchijns. In Oirconde desen brijeve gegeven op [3 juli 1604]"

SA Dordrecht, archief 128, inv. 36, 25 okt. 1604: Aernt Maertensz., burger van Dordrecht, verklaart schuldig te zijn aan Pieter Pietersz. Can [koopman van zijden lakens wonende in "de Gulden Lavoor"] te Amsterdam de somma van 3000 gl. "ende dat uijt saecke ende in reste vande cooppenningen" van het huis, waarin hij woont, door hem gekocht van Elbert Pietersz. Arent Maertensz. zal de schuld voldoen aan Pieter Pietersz. Can, met jaarlijkse termijnen van 600 gl.

1606 (verponding Dordrecht): Arent Maertensz. ambachtsheer betaalt 24 ponden voor zijn huis in de Grotekerksbuurt. Belenders: Sijmon Bosschert en Laurens Cornelisz. Gelder. (Stadsarchief Dordrecht nr. 3, inv. 3966, f. 17)

SA Dordrecht, archief 128, inv. 35 akte dd 13 juni 1607: "Wij ... schepenen in Dordrecht oirconden ende kennen dat Aernt Maertensz. Ambachtsheer van Schobbelantsambacht verboden heeft met allen recht int jaergedinghe, dat men besat den XIIIen dach Junij int jaer Ons Heeren [1607], dat geheel huijs ende erve met allen sijnen toebehooren daer de brieve off inhouden die deursteecken sijn met desen brieve. Voorts kennen wij dat Elbert Pietersz. Caen vuijt desen geheelen huijse ende erve met allen sijnen toebehooren voorsz. met eenen vareeban [= vredeban] gebannen is ende Aernt Maertensz. voornoemt daer weder in met allen recht."

SA Dordrecht, archief 128, inv. 37, akte dd 13 juli 1609: "Opte questiën ende geschillen geresen tusschen Arent Maertensz. ambachtsheer van Schobbelantsambacht ter eenre ende Johan Pijl ter andere zijden, beroerende de bancke staende tusschen beijde henluijder erve, wijen de selve is competerende, hebben Cornelis Cornelisz. Backer, Adriaen Cornelisz. Thooft, Cornelis Jansz. van Nes ende Herman Aertsz. Wor, geswooren reetreckers binnen Dordrecht ... verclaert ... dat het hooftstuck vande banck jegenwoordich staende partijen tsaemen is toebehoorende ende soo wanneer ijemant van beijde partijen de bancke sullen comen te veranderen, sullen partijen alsdan elck een banck setten opt gescheij van henluijder erven, welck gescheij is opten eg van het hol vant borduijr naerde Groote Kerck toe ... [w.g.] W. van den Brouck".

1620 (verponding Dordrecht): Arent Maertensz. ambachtsheer betaalt 24 ponden voor zijn huis in de Grotekerksbuurt. Belenders: Jan Pijl en Sijmon de Geldere. (Stadsarchief Dordrecht nr. 3, inv. 3969, f. 16v en 17)

ca. 1630: Clementia van Beaumont, weduwe van Arent Maertensz.

1633 (verponding Dordrecht): de weduwe van ambachtsheer Arent Martensz., eigen, betaalt 24 ponden. Belenders: Pieter Sijmonsz. Crom, eigen en Hans Oom Hagers korenkoper, huurt van Wouter de Gelder. (Stadsarchief Dordrecht nr. 3, inv. 3971, f. 16)SA Dordrecht, archief 128, inv. 42, akte dd 1 mei 1650: Verponding, volgens het Redres Generael, vervallen op 1 mei 1650. "Juffr.  Clementia van Beaumont sal terstont betalen de somme van [24 ponden] daer [zij door de Staten van Holland] ten behouve van den selven Lande by het redres van de Verpondinge over de Stadt Dordrecht op gestelt is, over des selfs huys, staende by de Groote Kerck ... De boven geschreven somme van [24 ponden] bekenne ick ondergeschreven ontfangen te hebben door handen van d'heer van Hardinsvelt [Pieter de Rovere heer van Hardinxveld, gehuwd met een kleindochter van Arent Maertensz.: zie de pagina "Pompejus de Rovere" van deze website]", w.g. J. de Vries [ontvanger van de verponding].

ca. 1650: de erfgenamen van Kornelis van Beveren Jakobsz. en diens vrouw Alida van Barendrecht

Kornelis van Beveren Jakobsz., geboren 1568, overleden op 23 juli 1641, trouwde Alida van Barendrecht, overleden in 1638, dochter van Arent Maertensz. en Kristina van Dijk.

Kinderen uit dit huwelijk:

a. Abraham van Beveren, geboren in 1604

b. Rijnsburg van Beveren, geboren in 1608, overleden 1669, trouwde in 1630 met Willem Paats, burgemeester van Leiden

Rijnsburg van Beveren (door A. Hanneman)

c. Sophia van Beveren, trouwde Pieter de Rovere (zie pagina "Pompejus de Rovere" van deze website)

d. Jakob van Beveren, geboren 27 juni 1612

(Balen, o.c., deel II, p. 973-976)

1650: op 25 jan. 1650 verkopen mr. Jacob van Beveren, heer van Zwijndrecht en schout van Dordrecht en Pieter de Rovre, heer van Hardinxveld en baljuw van Zuid-Holland, voor zichzelf en zich sterk makende voor mr. Abraham van Beveren, heer van Barendrecht, oud-burgemeester van Dordrecht en Gecommitteerde Raad in de Raad van State der Verenigde Nederlanden en Willem Paets, oud-burgemeester van Leiden en Gecommitteerde ter vergadering van de Staten Generaal der Verenigde Nederlanden, resp. hun broer en zwager, aan Isaack van den Biesheuvel, koopman en burger van Dordrecht, een huis genaamd "den Salamander", staande tegenover de Schuitenmakersstraat tussen het huis van Pieter Sijmonsz. Crom en dat van Hendrick van Bijgaerden [schoolmeester]. Koper kent, met inwilliging van verkopers, schuldig wegens de koop van dit huis aan Lambert Hulsthout de Oude een somma van 5000 gl., te betalen met jaarlijkse termijnen van 1000 gl. In de marge van deze akte staat: comp. Isaac van den Biesheuvel en toonde de originele schuldbrieven, die hij verklaarde volledig afgelost te hebben. Schuldbrieven derhalve geroyeerd op 11 okt. 1666. (ORA Dordrecht inv. 777, f. 83v)

SA Dordrecht, archief 128, inv. 41, akte dd 13 jan. 1650: Voorwaarden, waarop de erfgenamen van wijlen Cornelis van Beveren, heer van Barendrecht, oud-burgemeester van Dordrecht, van mening zijn in het openbaar te verkopen het huis genaamd "de Salmander", staande [in de Grotekerksbuurt] tegenover de Schuitenmakersstraat tussen het huis van Pieter Sijmonsz. Crom en het huis van Hendrick van Bijgaerden [schoolmeester]. Men zal het huis verkopen met alle vrijdommen, servituten en gerechtigdheden en al hetgeen daarin aard- en nagelvast is, behalve de tapijten. De koper moet tenminste 1/3 deel van de koopsom contant betalen bij de overdracht en de rest mag hij betalen in twee jaarlijkse termijnen met een interest van 5 % per jaar. De koper moet voor deze schuld één of meer personen als borg stellen. Op alle voornoemde voorwaarden is het huis ingezet door Maerten van der Nath, burger van Dordrecht, voor 5650 gl. In het openbaar gemijnd door Isaack van den Biesheuvel voor 6250 gl.

Isaack van den Beusheuvel, gedoopt NG Dordrecht jan. 1622, zoon van Anthoni Willemsz. van den Biesheuvel en Theunken Gijsbrechts, trouwde in 1655 met Geertruijd Herincx (Harincxs, Harings), gedoopt NG Dordrecht mrt. 1623, dochter van Gijsbrecht Herincx en Elisabeth van Deuren.

NG trouwboek Dordrecht 5 sept. 1655: Isaack van den Biesheuvel koopman weduwnaar wonende bij de Grote Kerk en Geertruijd Harincx jonge dochter wonende in het Steegoversloot beiden van Dordrecht, bescheid gegeven op om Dubbeldam te trouwen 25 sept. 1655

1679: Isaack van den Biesheuvel overlijdt (begraafboek Grote Kerk 6 mrt. 1679). Hij heeft zijn vrouw tot enige en universele erfgenaam benoemd.  Het huis wordt eigendom van zijn weduwe Geertruijd Herincx en vervolgens van hun zoon Roeloff van den Biesheuvel.

ca. 1700: Roeloff van den Biesheuvel, gedoopt NG Dordrecht 4 nov. 1663, zoon van Isaack van den Biesheuvel en Geertruijd Harings. Hij trouwt in 1700 met Elisabeth Herincx (Harings, Heerings), gedoopt NG Dordrecht 21 juli 1667, dochter van Hendrick Herinx (Haringhs) en Adriana de Haen. Het echtpaar Van den Biesheuvel/Herincx had geen kinderen. Wanneer zij in 1732 als laatste overlijdt, blijkt zij in haar testament tot haar enige en universele erfgenamen te hebben aangesteld haar zusters Catharina en Helena Heerinx. De eigendom van het huis gaat over op Helena Heerincx, die is gehuwd met Pieter Eelbo.

Trouwboek Gerecht/NG Dordrecht 31 okt. 1700 (in margine: attestatie te vertonen) Roeloff van den Biesheuvel jongman wonende bij de Grote Kerk geassisteerd met zijn neef Paul Eelbo en Elisabeth Herincx jonge dochter wonende in het Steegoversloot beiden van Dordrecht geassisteerd met haar zuster Catharina Herincx en haar neef Roeloff Eelbo regerend burgemeester van Dordrecht en bewindhebber van de VOC (kamer Amsterdam), getrouwd op 14 nov. 1700.

Kohier van het hoofdgeld Dordrecht 1731, wijk 1: Elisabeth Heerings weduwe Biestheuvel [sic] [internet]

Begraafboek Grote Kerk Dordrecht 16 aug. 1732: mevr. Elisabet Harings, weduwe van Roeloff van den Biestheuvel [sic], laat geen kinderen na, met acht koetsen "boven de ordinare" [= drie koetsen], in de Voorstraat tegenover de Nieuwbrug

Weeskamer Dordrecht, inv. 34, f. 118: is in de Weeskamer getoond het testament van Elizabeth Heerincx, gepasseerd voor notaris H. van Wetten te Dordrecht, geëxtraheerd op 10 sept. 1732, waarbij is gebleken, dat Elisabet Heerincx haar zusters Catharina en Helena Heerincx tot haar enige en universele erfgenamen heeft aangesteld.

1732: Pieter Eelbo, gedoopt NG 18 febr. 1680, zoon van Roelof Eelbo en Margrieta de Sont, trouwt in 1705 met Helena Heerings, gedoopt NG Dordrecht 4 aug. 1670, dochter van Hendrick Herinx (Haringhs) en Adriana de Haen. (Uit dit huwelijk ook: Catharina Herinx, gedoopt NG Dordrecht 22 mei 1664.) Zij laten het huis na aan hun dochters Margrieta Elisabeth en Adriana Geertruid Eelbo, die het in 1755 verkopen aan Paulus Haver.

Trouwboek Gerecht/NG Dordrecht 1 nov. 1705 (in margine: trouwbrief gegeven op 3 aug. 1724): Pieter Eelbo jongman geassisteerd met zijn stiefmoeder Margarita Trip weduwe van mr. Roeloff Eelbo regerend burgemeester van Dordrecht en bewindhebber van de VOC (kamer Amsterdam) en zijn broer Daniël Eelbo en Helena Heerings jonge dochter beiden van Dordrecht geassisteerd met haar zuster Catharina Heerings, getrouwd op 17 nov. 1705.

Uit dit huwelijk:

a. Margrieta Elisabeth Eelbo, gedoopt NG Dordrecht 6 okt. 1706, trouwde Jacob van de Wall, predikant te Dordrecht

b. Adriana Geertruijd Eelbo, gedoopt NG Dordrecht 9 sept. 1709, trouwde Diderik van den Santheuvel

1755: op 2 sept. 1755 comp. Pieter van Well, notaris te Dordrecht, als procuratie hebbende van Jacob van de Wall, als echtgenoot van Margarita Elisabeth Eelbo en Adriana Geertruijd Eelbo, weduwe van Diderik van den Santheuvel, oudraad van Dordrecht, kinderen en erfgenamen van wijlen Pieter Eelbo, in zijn leven oud-burgemeester van Dordrecht, volgens procuratie gepasseerd voor notaris J. van der Star te Dordrecht op 27 aug. 1755. Comparant transporteert aan Paulus Haver (van der Haven), wonende te Rotterdam, een huis in de Grotekerksbuurt, staande tegenover de Schuitenmakersstraat tussen het huis van Catharina Mauritz, echtgenote van Pieter van Boven en het huis van John Jacson. Het huis is aan Haver verkocht voor een bedrag van 3050 gl., dat hij met contant geld heeft betaald (ORA Dordrecht inv. 825, f. 134 e.v.)

Stadstrouwboek Rotterdam 9 okt. 1741 (ieder 30 gl. ): ondertrouwd Paulus van der Haven jongman wonende te Rotterdam en Jacoba van der Slegt jonge dochter wonende te Rotterdam, getrouwd 29 okt.  1741

Begraafboek Rotterdam 11 okt. 1757: Paulus van der Haven, "van Beverwijk, hier bij nagt begraven, Grote Kerk, eijge kelder"

1759: Hendrik Bongers krijgt uit de nalatenschap van Paulus van der Haven het huis in Grotekerksbuurt. (SA Dordrecht, archief 128, inv. 49)

1763: op 24 mrt. 1763 comp. voor schepenen van Dordrecht Hendrik Bongers, wonende te Dordecht. Hij verkoopt voor 2300 gl. contant aan Nikolaas Kool, koopman te Dordrecht, een huis in de Grotekerksbuurt, staande tegenover de Schuitenmakersstraat tussen het huis van Willem Maurits en dat van John Jackson. (SA Dordrecht, archief 128, inv. 51)

1809: op 20 juni 1809 comp. voor schepenen van Dordrecht en de Merwede Cornelis Vriesendorp en Francois Pistorius, inwoners van Dordrecht, als executeurs van de boedel van wijlen Anthonia van Hoogstraten, weduwe van Nicolaas Kool, tevens vervangende hun mede-executeur David Campbell, wonende te Rotterdam. Zij transporteren aan Hendrik Theodorus Subelius Monhemius, apotheker te Dordrecht, een huis in de Grotekerksbuurt, getekend A:75 en A:71, staande tussen het huis van IJpelaar en dat van Jackzon. Het huis is verkocht voor 4050 gl. contant. [Deze akte is een extract uit het Hypotheekregister van het district Dordrecht, afgegeven op 20 mei 1822.] (SA Dordrecht, archief 128, inv. 52)