JOHANNES MATTHESIUS (1850) EN HERMINA HAST (1851)



Zij waren respectievelijk 23 en 22 jaar oud toen zij op 20 augustus 1873 in het huwelijk traden in Amsterdam. Hij, Johannes Hendricus Matthesius, geboren in de Groote Kattenburgerstraat 10 en van beroep huisknecht, polijster, en later steenhouwer; en zij, Hermina Frederika Emilia Hast, geboren op de Prinsengracht 762 BB3 te Amsterdam. Hermina nam al twee kinderen het huwelijk in, een dochter Johanna Hendrika Christina Hast (1870) en een zoon Gerardus Hendricus Hast (1871). Door het huwelijk werden zij voor het hunnen erkend en kregen de naam Matthesius. Voor hun huwelijk woonde Johannes Hendricus al bij Hermina en haar twee kinderen aan de Binnen Amstel 122, waar ook Hermina d'r zuster, Reyna Hast, woonde.

Hun leven maakte roerige tijden door, waarvan de eerste akte werd opgemaakt d.d.:

 

Augustus 1873

Vlak na hun huwelijk trekken zij in bij zijn vader, Christiaan Hendrik Matthesius, aan de Lijnbaansgracht 342. Twee dochters worden hier geboren, te weten Hermina Frederika Matthesius (april 1874) en Anna Maria Matthesius (aug 1876). Deze jongste dochter overlijdt een jaar later.

 

Maart 1878

Het gezin, bestaande uit vader Johannes Hendricus (van beroep polijster), moeder Hermina Frederika Emilia en de drie kinderen verhuizen naar de kelder van de Looijersgracht 28. Hier wordt in juni hun zoon, Johannes Hendricus Matthesius, geboren.

 

Februari 1879

Zij verhuizen van Looijersgracht 28 naar de Bezemmakersgang, aan de Looijersgracht 48, op een achter kamer van een bovenhuis.

 

Juni 1881

De Bezemmakersgang wordt verruild voor de Ziekentroostersgang, aan de Lauriergracht 36.

 

Augustus 1881

Na twee maanden in de Ziekentroostersgang gewoond te hebben verhuist het gezin naar de Blauwe Bijltjesgang, aan de Oude Looijerstraat 96.

 

December 1881

Vier maanden later verhuizen zij naar de Drie Engelengang, aan de Lindengracht 23.

 

April 1882

Opnieuw na vier maanden verhuist het gezin, nu naar de Schilderssteeg, aan de Rozenstraat 157.

 

September 1882

De Schilderssteeg wordt nu verlaten voor het Herdershofje, aan de Tuinstraat 235.

 

December 1882

Na een paar maanden wordt het Herdershofje weer verruild voor een gang aan de Laurierstraat 121.

 

Mei 1883

Opnieuw na een paar maanden verhuizen zijn, naar een gang aan de Hazenstraat 9.

 

Oktober 1883

Vijf maanden later verlaten zij weer de gang aan de Hazenstraat en vestigen zich in de Kerkkroonengang aan de Oude Looijerstraat 29.

 

Mei 1884

Het gezin bestaande uit vader Johannes Hendricus, moeder Hermina Frederika Emilia Hast en hun vier kinderen: Johanna Hendrika Christina, Gerardus Hendricus, Hermina Frederika en Johannes Hendricus, verhuist een paar maanden later naar de Elandsstraat 65.

 

13 November 1884

Van de oudste dochter Johanna Hendrika Christina (Anna) wordt vermeldt dat zij dienstmeisje is in de Baarsjes(?)steeg (verdacht huis) en de zoon Gerardus Hendricus verblijft in de Kromme Tuinstraat 7.

 

 

Een brief wordt geschreven:

 

Aan den Heer Directeur

van het Stads Bestedelingen huis te Amsterdam

 

 

Policie te Amsterdam           13 November 1884

 

   Mits deze heb ik de eer Ued. beleefd te verzoeken, in het gesticht onder Uw beheer te willen in verpleging opnemen twee Kinderen wier ouders hen onverzorgd in eene slaapstede in de Land van Beloftesteeg 2 ten huisen van Lutterklas hebben achtergelaten en ik na een ingesteld onderzoek de ouders niet heb kunnen ontdekken:

   Deze kinderen zijn genaamd:

Hermina Frederika Matthesius geboren 11 April 1874 te Amsterdam en Johannes Hendrikus Matthesius geboren 12 Juni 1878 te Amsterdam, zijnde de vader genaamd Johannes Hendrikus en de moeder Hermina Frederika Emilia Hast, behorende de Kinderen tot de Roomsch Cath. Godsdienst.

   En heb ik hierbij gevoegd, de bewijzen van geboorte inschrijving alsmede een bewijs van bevolkings-Register alhier.

 

                      De Commissaris van Politie

                      in de Eerste Sectie

 

Het antwoord van het Stads-Bestedelingen huis:

 

 

Donderdag 13 November 1884

Hermina Frederika oud 10 1/2 jr

geb. den 11 den April 1874 R. Cath.

Johannes Hendricus oud 6 1/2 jr

geb den 12 den Juni 1878 R. Cath.

Kinderen van Johannes Hendricus Matthesius &

Hermina Frederika Emilia Hast.

Ingenomen als verlaten door de beide ouders op ver-

zoek van den Kommissaris van Politie in de 1e Sectie

dd heden.

 

 

Opgenomen 13 November 1884

Hermina Frederika Matthesius, oud 10 jaar RC

Johannes Hendrikus Matthesius, oud 6 1/2 jaar RC

 

 

                                                      Opgen. 13 November 1884

INFORMATIE-STAAT betreffende de kinderen Matthesius

1. Hermina Frederika Matthesius geboren te Amsterdam den 11 April 1874

2. Johannes Hendricus Matthesius geboren te Amsterdam den 12 Juni 1878

R.C. gedoopt Parochiekerk van de H. Catharina den 12 Juni 1878

Vader: Johannes Hendrikus Matthesius (afwezig)

Moeder: Hermina Frederika Emilia Hast (afwezig)

Gehuwd te Amsterdam den 20 Augustus 1873

        Naaste familiebetrekkingen met opgave der woonplaats enz.

Oom van de Kinderen Matthesius W. Matthesius, Steenhouwer, wonende Egelantiersstraat bij de Baangracht no. 242, onderhuis.

De moeder der Kinderen Matthesius bevindt zich volgens verklaring van eene buurvrouw in het Gesticht te Veenhuizen.

 

 

Stads-Bestedelingen

Den Hoog-Eerw. Heer H. Poppen

Deken alhier, wordt verzocht te willen verleenen:

ONTHEFFING VAN DE VASTeNWET,

tijdens de verpleging in het Gesticht der Inrichting,

voor:

Hermina Frederika Matthesius

Johannes Hendricus Matthesius

 

14 November 1884

De ondergeteekende Med. Doctor, verklaart op heden te hebben

onderzocht het Kind, genaamd Hermina Frederika Matthesius

zich bevindende in het Doorgangshuis

en bevonden dat hetzelve is gezond,

Amsterdam 14 November 1884.

 

 

De ondergeteekende verklaart op heden te hebben onderzocht

het Kind, genaamd: Johannes H. Matthesius geb. 12 Juni 1878

zich bevindende in het Gesticht der Inrichting voor Stads-Bestedelingen

en bevonden dat hetzelve is gezond, enkele vlekken zichtbaar.

 

November 1884

Dochter Hermina Frederika, afkomstig van Elandsstraat 65, wordt geplaatst in het Stads Bestedelingen Huis Pius Gesticht aan de Lange Leidschedwarsstraat 1, en zoon Johannes Hendrikus in hetzelfde Gesticht maar aan de Lange Leidschedwarsstraat 3.

 

23 December 1884

Hermina Frederika Matthesius

Johannes Hendrikus

ten platte lande geplaatst, naar Soest

 

Juli 1885

Vader Johannes Hendricus Matthesius, nu van beroep steenhouwer, en de twee oudste kinderen (Johanna Hendrika Christina en Gerardus Hendricus) verhuizen naar de Paardenstraat 19. Moeder Hermina Frederika Emilia Hast is vertrokken. Op dit adres verschijnt voor het eerst Maria van Beek bij het gezin. Zij is geboren te Vught (08-02-1854), weduwe en van beroep werkster.

 

November 1885

Terugkomende van Soest, wordt dochter Hermina Frederika weer geplaatst in het Stads-Bestedelingen Huis Pius Gesticht aan de Lange Leidschedwarsstraat 3.

 

09 November 1885

Hermina Frederika Matthesius

Johannes Hendrikus Matthesius,

Teruggeplaatst bij de moeder

 

24 December 1885

Opnieuw wordt er een brief geschreven:

 

 

Aan den Heer Directeur

van het Stads-Bestedelingen Gesticht alhier.

 

 

Policie te Amsterdam           Amsterdam 24 December 1885

 

   Ik verzoek U beleefdelijk in het onder Uw beheer staande Gesticht te willen opnemen twee kinderen wier ouders hen onverzorgd in een slaapstede in de Suikerbakkersteeg 13 achterlieten.

De kinderen zijn genaamd Johannes Hendricus Matthesius en diens zuster Hermina Frederika geboren alhier respectievelijk 12 Juni 1878 en 11 April 1874 en de echtelieden Johannes Hendricus Matthesius en Hermina Frederika Emilia Hast.

Beide kinderen zijn dato 13 November 1884 ook door U ter verpleging opgenomen.

Hoewel in bij gaand uittreksel staat dat de vader in de Paardenstraat 19 is ingeschreven, is uit onderzoek gebleken dat hij aldaar niet meer woont en een zwervend leven lijdt.

 

                          De Commis. v. Politie te Amsterdam

 

Het antwoord op het verzoek aan het Stads-Bestedelingen huis:

 

Donderdag 24 December 1885

Hermina Frederika oud 11 jr

geb. den 11 den April 1874 R. Cath

Johannes Hendricus oud 7 jr

geb. den 12 den Juni 1878 R. Cath

Kinderen van Johannes Hendrikus Matthesius &

Hermina Frederika Emilia Hast.

Ingenomen als verlaten door de beide ouders

op verzoek van den Commissaris van Politie in de

1e Sectie dd heden

 

Hermina Frederica Matthesius gedoopt in de

H. Willibrordus (Duifje) den 11 April 1874

doopbewijs voor H. Communie afgegeven

aan den Heer Bredei Soest.

De beide vaccinbewijzen afgegeven

naar Soest op 11 februari 1886

 

Naaste familiebetrekkingen met opgave der woonplaats enz.

Oom van de kinderen Matthesius W. Matthesius, Steenhouwer, wonende Egelantierstraat bij de Baangracht N: 242 onderhuis

De beide ouders wonen 3 februari 1886 in de Boerensteeg 3 bij de Bethaniedw. straat.

 

Opgenomen 24 December 1885

Hermina Frederika Matthesius, oud 11 jaar RC

Johannes Hendrikus Matthesius, oud 7 jaar RC

 

 

                          24 December 1885

Informatie-staat betreffende de kinderen Matthesius

1. Hermina Frederika Matthesius geboren te Amsterdam den 11 April

gedoopt H. Willibrordus den 11 April 1874 gevaccin. den 21 Januari 1885 door Dr. S. Greidanus te Baarn; 3 pokken ontwikkeld

2. Johannes Hendricus Matthesius geboren te Amsterdam den 12 Juni 1878

gedoopt Parochiekerk van de H. Catharina den 12 Juni 1878 gevaccin. den 21 Januarie 1885 door dr. Greidanus te Baarn; 7 pokken ontwikkeld

Vader: Johannes Hendrikus Matthesius (afwezig)

Moeder: Hermina Frederika Emilia Hast (afwezig)

gehuwd te Amsterdam den 20 Augustus 1873

 

Januari 1886

Dochter Hermina Frederika en zoon Johannes Hendrikus worden opnieuw geplaatst in het Pius Gesticht in de Lange Leidschedwarsstraat.

 

11 Februari 1886

Dochter Hermina Frederika en zoon Johannes Hendrikus worden opnieuw naar Soest overgeplaatst.

 

Augustus 1886

Moeder Hermina Frederika Emilia Hast, komende uit Leiden, vestigt zich in de Zwanengang aan de Elandsstraat 65.

 

November 1886

Vader Johannes Hendrikus, Maria van Beek en zoon Gerardus Hendricus verhuizen naar de Dirk Hasseltssteeg 31.

 

December 1886

Na een maand wordt de Dirk Hasseltssteeg verlaten en verhuizen zij, met Maria van Beek, naar de Boerensteeg 3. De oudste dochter, Johanna Hendrika Christina, voegt zich weer bij haar vader en broer.

 

Juni 1887

Na een klein half jaar in de Boerensteeg te hebben gewoond, verhuizen zij, nog steeds met Maria van Beek, naar het Weesperplein 15.

 

 

07 September 1887

Moeder Hermina Frederika Emilia Hast schenkt opnieuw het leven aan een dochter, genaamd Dirkje Hendrica, geboren te Leiden. Als ouders staan vermeld: Hermina Frederika Emilia Hast en Johannes Hendricus Matthesius.

 

Oktober 1887

De Zwanengang wordt verlaten voor een woning aan de Elandsstraat 65.

Vanaf 1889/1890 staat zij vermeld als: weggelopen.

 

December 1887

Een half jaar Weesperplein wordt nu gevolgd door de Prinsengracht 69.

 

Juni 1888

Vader Johannes Hendrikus, dochter Johanna Hendrika Christina, zoon Gerardus Hendricus en Maria van Beek verhuizen naar de Hasselaarsteeg 3.

 

Januari 1889

De Hasselaarsteeg wordt verlaten en het gezin verhuist naar de Oude Zijds Voorburgwal 188.

 

Juni 1889

Van de Oude Zijds Voorburgwal verhuist het gezin na een klein half jaar naar de Willemstraat 150. Maria van Beek verlaat vader Johannes Hendrikus en verhuist naar de Bethaniegang aan de Prinsensteeg.

 

Augustus 1889

Na twee maanden in de Willemstraat te hebben gewoont verhuizen vader Johannes Hendrikus en zijn twee kinderen naar de Oude Looijerstraat 15 waar in september Maria van Beek zich weer bij het gezin voegt.

 

November 1889

Het gezin blijft in de Oude Looijerstraat, maar nummer 15 wordt nu verruild voor nummer 30.

 

Januari 1890

Na twee maanden op Oude Looijerstraat 30 te hebben gewoond verhuizen zij naar nummer 35.

 

Maart 1890

Opnieuw na twee maanden verlaten zij hun oude adres en verhuizen nu naar de Tuinstraat 159.

 

November 1890

Na de Tuinstraat volgt de Buiten Dommerstraat 5, Haarlemmer Houttuinen.

 

December 1890

Na één maand in de Haarlemmer Houttuinen te hebben gewoond, verhuizen zij weer terug de Jordaan in, naar de Brouwersgracht 152.

 

Juli 1891

Het gezin verhuist, na een half jaar op de Brouwersgracht te hebben gewoond, nu naar de Treefsteeg 5.

In de aktes wordt nu vermeld dat "vrouw weg, onbekend waarheen" is, hiermee wordt Hermina Frederika Emilia Hast bedoeld.

 

September 1891

De Treefsteeg wordt verruild voor de Elandsstraat 77.

 

Oktober 1891

Op 13 oktober vestigen zij zich in de Oude Looijerstraat 19, op een voorkamer 2 hoog.

Maria van Beek verlaat dit adres in februari 1892 en verhuist naar de Hazenstraat.

 

December 1891

In de notulen van de Griffier van de Gemeente Secretarie Amsterdam wordt onder punt 6 vermeld:

 

Eindelijk bericht hij omtrent het meisje H.F. Matthesius goede berichten en zelfs een aanbieding tot plaatsing als dienstbode in de na bijheid van Utrecht te hebben ontvangen, maar het beter acht zij verder af wordt geplaatst, terwijl wegens zekere huiduitslag op de beenen daar en boven nog eene tijdelijke plaatsing in het Binnen gasthuis alhier zal moeten voor af gaan.

 

17 December 1891

De ondergetekende verklaart op heden te hebben onderzocht

het Kind, genaamd: Hermina F Matthesius geb 11 April 1874

zich bevindende in het Gesticht der Inrichting voor Stads-Bestedelingen

en bevonden dat hetzelve is gezond, lijdende aan ......... op de beide armen, het regterbeen, de dij ende handen.

 

22 Januari 1892

In de notulen van de Griffier van de Gemeente Secretarie Amsterdam wordt onder punt 3 vermeld:

 

Een schrijven van den Heer W.F. van Voorst gemachtigde te Soest, waaruit blijkt dat het meisje H.F. Matthesius geb. 11-4-1874 zich op onvoorzichtige wijzen met zekere Jan Hilhorst, boerenknecht te Soest, afgeeft deshalve hare verplaatsing naar elders wordt voorgesteld. Daar uit het verhaal niet de juiste toestand duidelijk blijkt, heeft hij onmiddelijk om nadere inlichting geschreven ook met opdracht om zoo noodig daarbij de hulp van de Heer Pastoor in te roepen.

03 Februari 1892

Een briefje wordt gevonden van moeder Hermina Frederika Emilia Hast (zie pagina 107):

 

 

adres:

Aan jufvrouw Catje

Logement de Ster

Sint nieklaastraat, Amsterdam

                               Amsterdam 3 Februari 1892

Catje!

Ik went mij met een verzoek en mij niet meer weet te reden hopende dat u onder elkander mijn liefsten Kind niet met minachting zuld aanzien en weest zoo goed en van U mijn Kind bij de polietsie te brengen wand ik weet er niet meer voor te zorgen dan komt het in een Gestigd, mijn Kind haar namen zijn Dirkje Henderieca Mattheus gebooren te Amsterdam 1887 7 September geloofsbelijdenis (R.C.)

 

04 Februari 1892

De reaktie van de politie:

 

 

Policie te Amsterdam                Amsterdam den 4 Februari 1892

 

In het logement 'de Ster' Sint Nicolaasstraat No 42 gehouden door Johanna Catharina Freriks, verlaten huisvrouw van Theodorus Dirks, heeft dezer dagen intrek genomen eene vrouw op het logementregister zich inschrijvende als te zijn genaamd Wilhelmina Frederika Hast, geboren te Scheveningen. Zij was vergeseld van haar Kind een meisje circa 4 jaar oud en na gisteren heimelijk haar logement verlaten te hebben, heeft zij de houdster daarvan over de post doen toekomen een brief, welke in originali zal behooren te geannexeerd bij het dezerzijdsch door mij op te maken voor de Justitie bestemde proces-verbaal. Het afschrift van dees brief wordt hierbij overgeleverd, daaruit zal U blijken dat meer genoemde vrouw haar kind in een hulpeloosen toestand gebracht heeft en hetzelve zou zijn genaamd Dirkje Hendrika Mattheus geboren te Amsterdam den 7 september 1887. Voor dit kind zijn gene verzorgers te vinden, noch andere personen, die daartoe wel niet verplicht doch genegen zouden zijn. Aangezien het bewijs niet te leveren is, de ouders van het kind in deze Gemeente woonplaats hebben en alzoo de opnamen in het Stads Bestedelingen-huis alleen op machtiging van U edel. Achtb. kon worden verkregen, veroorloofde mij de vrijheid, onder mededeeling van het bovenstaande, een voorstel te doen tot zoodanige opnamen. Mijnerzijds zullen tot de opsporing van de ouders van het kind de noodige maatregelen worden getroffen.

 

De Commissaris van politie

 

 

Het antwoord van de Burgermeester:

 

 

Burgemeester en Wethouders van Amsterdam verzoeken bij deze aan de Commissie uit het Burgelijk Arme Bestuur voor de Inrichting voor Stads Bestedelingen, om in de inrichting te doen opnemen een kind genaamd Dirkje Hendrica Matthesius geboren den 7 September 1887 (niet in Amsterdam)

Roomsch Catholijk, alhier verblijf houdende, doch niet in het bevolkings register ingeschreven, welk kind door ongehuwde moeder verlaten is.

 

Namens Burgemeester en Wethouders

De griffier ter Gemeente Secretarie

 

 

En vervolgens het antwoord van het Stads-Bestedelingen huis:

 

 

Verlaten:

Donderdag 4 Februari 1892

Dirkje Hendrika -------------------- oud 4 jr

geb: te Leiden den 7 den September 1887 RC

dochter van Johannes Hendrikus Matthesius &

Hermina Frederika Emilia Hast

Ingenomen als verlaten door de moeder bij afwezigheid van den vader op autorisatie

van Burg & Weths dd heden.

 

Dirkje Hendrika krijgt op 4 februari een min toegewezen (A.S. Heijken) en wordt uitbesteed ergens in Amsterdam.

 

Informatie-staat betreffende het kind Matthesius

Dirkje Hendrika geboren Leiden den 7 September 1887

Vader: Johannes Hendrikus Matthesius (afwezig)

Moeder: Hermina Frederika Emilia Hast

reizende vrouw, 9 febr. '92 verblijvende in logement 'het Fortuin' Goudsbloemstraat b/d Brouwersgracht

Gehuwd te Amsterdam den 20 Augustus 1873

Naaste familiebetrekkingen met opgave van woonplaats enz.

Bekende van de moeder Harmijntje Hahn, verblijvende in de St. Nicolaasstraat 42, in het Logement 'de Ster'.

 

05 Februari 1892

De ondergeteekende verklaart op heden te hebben onderzocht

het Kind, genaamd: Dirkje H. Mattheus, geb. 7 Sept. '87

zich bevindende in het Gesticht der Inrichting voor Stads-Bestedelingen

en bevonden dat hetzelve is gezond, lijdende aan de middelvinger der linkerhand saamgetrokken krom door een lidteeken.

 

09 Februari 1892

Dochter Dirkje Hendrika wordt teruggegeven aan de Moeder (Hermina Frederika Emilia Hast).

 

30 April 1892

De ondergeteekende verklaart op heden te hebben onderzocht

het Kind, genaamd: Hermina F. Matthesius, geb. 11 April 1874

zich bevindende in het Gesticht der Inrichting voor Stads-Bestedelingen

en bevonden dat hetzelve is gezond, lijdende aan linker pupil iets grooter dan de regter de linkerpupil minder gevoelig voor den indruk van het licht.

 

02 Mei 1892

Dochter Hermina Frederika wordt overgeplaatst van Soest naar Heusden.

 

24 Mei 1892

Dochter Hermina Frederika wordt van Heusden overgeplaatst naar Dussen.

 

28 Mei 1892

Zoon Johannes Hendrikus wordt ook overgeplaatst van Soest naar Heusden.

 

13 Mei 1898

De kinderen Hermina Frederika en Johannes Hendrikus keren, bijna volwassen, terug naar hun vader Johannes Hendrikus Matthesius.

Dochter Hermina is dan al bevallen van haar eerste kind (13 november 1897), te Heusden, wat levenloos geboren is. Zoon Johannes Hendrikus heeft dan ook zijn eerste kind gekregen (Luberta, 29-07-1897) van Fennigje Schoep.

 

Hoe het verder verloopt met de gezinsleden blijft onduidelijk. Vader Johannes Hendrikus Matthesius overlijdt in 1915 in Amsterdam, moeder Hermina Frederika Emilia Hast heeft het gezin verlaten en heeft hoogst waarschijnlijk ook Amsterdam verlaten, waarheen?